'Voedselverspilling is vooral een communicatieprobleem'
Op 12 maart 2018 organiseerde de ChristenUnie afdelingen van de Regio FoodValley met medewerking van de Christelijke Hogeschool Ede een voedseldebat met minister Schouten van LNV. Peter Jansen was één van de drie pitchers. Lees hieronder zijn bijdrage.
Het is de maand van de Voedselverspilling. Jaarlijks gooit de Nederlandse consument voor ca. 2,5 miljard euro aan voedsel weg. Onacceptabel. Het is dan ook mooi om te lezen dat Nederland op 20 maart een voedselverspillingsakkoord krijgt. Een van de afspraken is dat bedrijven jaarlijks gaan rapporteren hoeveel voedsel er in totaal over was en wat ze ermee gedaan hebben. Communiceren over voedselverspilling: een goede zaak! Zo komt er ook een campagne gericht op een van de grootste voedselverspillers: u en ik, de consument.
Vanavond wil ik de vinger leggen bij een ander punt. Bij de spanning tussen ‘volksgezondheid bevorderen’ en ‘voedselverspilling tegengaan’. Of beter: bij het gevoel dat ‘volksgezondheid bevorderen’ doorslaat met als gevolg meer voedselverspilling. Ik citeer een bedrijfsleider van een supermarkt onlangs in het AD: “een zak chips of een pak rijst is niet bedorven als de datum voorbij is, maar we mogen het niet meer verkopen.” Werken met houdbaarheidsdata werkt in zekere zin voedselverspilling in de hand. 15% van wat de Nederlandse consument weggooit is gerelateerd aan overschrijding van de houdbaarheidsdatum én wanneer de houdbaarheidsdatum verlengd zou worden is het zeer aannemelijk dat de voedselverspilling kleiner wordt, blijkt uit onderzoek van de WUR. Is voedselverspilling dus niet vooral een communicatieprobleem?
Op verpakkingen kan een THT-datum (ten minste houdbaar tot) of een TGT-datum (te gebruiken tot) staan. Een THT-datum staat op producten die niet snel bederven; TGT-datum op producten die je na de betreffende datum moet weggooien. Duidelijk zou je zeggen. Toch niet! Volgens een blog van een medewerkster van het Voedingscentrum is de reden waarom het ene product een THT-datum heeft en het andere een TGT-datum niet duidelijk, waardoor de consument geneigd is alle producten hetzelfde te behandelen. En ze constateert dat “als zowel het Voedingscentrum als de voedingsmiddelenindustrie aan nog meer mensen kan uitleggen dat je bij de THT-datum op je zintuigen kunt vertrouwen, dan helpt dit tegen voedselverspilling.” Oftewel, ruik zelf eerst even en gebruik je gezond verstand. We moeten af van het THT label en ons beperken tot het TGT-label. Maar ook hier geldt: de werkelijkheid is minder stringent als de labels ‘communiceren’. Een TGT-label staat ook op voorgesneden groenten. En in Ede weten we: fermenteren helpt ook tegen voedselverspilling. Maar dan moeten we wel durven communiceren dat ‘verrot lekker’ is.
Dr. Peter Jansen is als docent-onderzoeker ‘Voeding en Communicatie’ verbonden aan het lectoraat Journalistiek & Communicatievan de Christelijke Hogeschool Ede. Hij studeerde en promoveerde aan Wageningen Universiteit en is tevens raadslid voor de ChristenUnie in Ede.
Voedselverspilling is vooral een communicatieprobleem: stop met tht-datum. Gebruik je zintuigen. Pitch @JansenPeter #foodtour @minlnv pic.twitter.com/vGGtEyDG8Q
— CHE Hogeschool Ede (@dehogeschoolede) 12 maart 2018
Pitch @JansenPeter tijdens #voedseldebat: 15% van voedselverspilling is gerelateerd aan houdbaarheidsdata op producten. We moeten stoppen met noteren THT- datum.
— TeamFoodEde (@TeamFoodEde) 12 maart 2018
Ik mag een van de drie pitches verzorgen. Zal de vraag op werpen of voedselverspilling niet ook een communicatieprobleem is. https://t.co/ec7tmWUybc
— Peter Jansen (@JansenPeter) 12 maart 2018
