Bijdrage Algemene Beschouwingen 2018
Bijdrage ChristenUnie tijdens de 1e termijn van de Algemene Beschouwingen behorende bij de behandeling van de Programmabegroting 2019-2022
Bij de eerste begroting in een nieuwe periode is het altijd de vraag hoe de inhoud van het bestuursakkoord uitgewerkt is in de plannen voor de komende jaren. De ChristenUnie ziet in deze begroting dat ambities uit ‘Ruimte voor Ede’ worden opgepakt en herkent de punten uit het bestuursakkoord. Daar zijn we blij mee.
Aan de hand van onze 3 uitgangspunten hebben wij de begroting bekeken en beoordeeld. Deze uitgangspunten bepalen onze inzet voor de komende jaren.
Een samenleving:
• waarin iedereen meetelt
• met toekomst voor onze kinderen
• gericht op een duurzame levensstijl
Een samenleving waarin iedereen meetelt
Inclusie is een belangrijke peiler van het bestuursakkoord. ‘Alle inwoners moeten mee kunnen doen aan de Edese samenleving. We streven naar een inclusief Ede’. De ChristenUnie onderschrijft dit uiteraard. Maar wat ons betreft mogen er grotere stappen gezet worden. Als het bijvoorbeeld gaat om de uitwerking van deze ambitie binnen het werknemersbestand van gemeente Ede halen we de norm. Maar onze vraag is: Gaan we voor wat wettelijk moet, of zetten we een tandje bij?
In het kader van bijsturing in het Sociaal Domein wordt de extra formatie, waar eerder middelen voor gereserveerd waren, terug gebracht. De ChristenUnie vindt het belangrijk dat er stabiliteit is en een acceptabele werkdruk. Onze vraag is dan ook: hoe realistisch is het terugbrengen van de extra formatie? Wat betekent dat voor de achterblijvers, wat betekent dat voor het kunnen bieden van goede zorg en leveren van maatwerk? Onze insteek in het Sociaal Domein is: tekorten terugdringen is noodzakelijk, maar de kwaliteit van zorg moet op peil blijven.
Het interventieteam, wat wordt ingezet bij huishoudens waar sprake is van meervoudige problematiek, heeft bewezen effectief te zijn. We zijn dan ook blij dat het incidentele budget hiervoor structureel wordt gemaakt.
Met betrekking tot veiligheid lezen we: ‘veiligheid wordt bevorderd door een inclusieve maatschappij, waarin cohesie tussen mensen en bevolkingsgroepen wordt gestimuleerd’. Dat klinkt prachtig, de vraag is: hoe wordt dit concreet vorm gegeven, hoe is de samenhang met beleid en visie op wijken en samenleven? Komen er voldoende concrete actiepunten terug in de gebiedsagenda’s die dit stimuleren?
Een punt van zorg bij de ChristenUnie is de integratie van statushouders. Er wordt veel gedaan in onze gemeente, we zijn dankbaar voor alle vrijwilligers die zich o.a. inzetten als maatje en op die manier van betekenis zijn. In 2020 komt de verantwoordelijkheid voor de integratie van statushouders naar verwachting helemaal bij de gemeente te liggen. We zien voorbeelden van bedrijven die taal-/werkstages bieden. In de vorige collegeperiode heeft de ChristenUnie een motie over taal- / werkstages ingediend, maar deze is niet uitgevoerd. Is het een idee deze motie er toch weer eens bij te pakken?
Opvallend vinden wij de stijging van het aantal dak- en thuislozen dat gebruik maakt van opvang. Van 122 mensen in 2015, naar 211 in 2017. Is bekend wat de reden van deze stijging is? Kan het college aangeven of deze trend zich doorzet, en wat eventueel aan extra inzet en middelen nodig is?
De verwachte besparing bij de thuisondersteuning van mantelzorgers kunnen wij niet plaatsen. Allereerst omdat het aantal mantelzorgers in Ede nog steeds stijgt. De situatie waarin mantelzorg gegeven wordt, verandert vaak niet wezenlijk of de situatie wordt juist kwetsbaarder. Daarnaast blijkt uit de Sociale Monitor dat de belasting die mantelzorgers ervaren, toeneemt. De ChristenUnie zou dan ook liever een andere keuze maken, zoals het voordeel gebruiken voor bijvoorbeeld extra maatwerk. Hoe ziet het college dat?
Een samenleving met toekomst voor onze kinderen
Recent is opnieuw onderzoek gedaan door het CBS naar de effecten van echtscheiding op kinderen. Van de volwassenen tussen de 25 en 46 jaar oud, die als kind de scheiding van hun ouders meemaakten, heeft 20% geen contact meer met de vader en 5% niet meer met de moeder. De ChristenUnie vindt dat triest nieuws. De effecten van echtscheiding zijn groot. Niet alleen voor ouders, ook voor kinderen. Dat blijkt ook uit de cijfers binnen de jeugdzorg. Aandacht hiervoor hebben is nodig. Kan het college aangeven wat in Ede gedaan wordt om kinderen in scheidingssituaties te ondersteunen?
We vinden het belangrijk dat de leefomgeving ook voor kinderen uitnodigend en uitdagend is, zodat kinderen graag buiten spelen. Er komt een onderzoek naar wat jeugd, van peuter tot tiener, wil op het gebied van buitenspelen. Gaat het college de jongerenraad en het kindercollege hierbij betrekken? Overigens, niet alleen jongeren hebben baat bij een attractieve openbare ruimte. Beweegtuinen voor ouderen zijn in opkomst. Ook voor hen is het belangrijk dat de openbare ruimte uitnodigt tot bewegen. En wat te denken van een klimaatvriendelijk ontwerp? Worden ook deze onderwerpen betrokken bij het aangekondigde onderzoek?
Jongeren hebben nog steeds moeite met starten op de woningmarkt. De insteek van het college om te staan voor een toegankelijke en gezonde woningmarkt is een goed signaal. Bouwen waar inwoners behoefte aan hebben, vraagt goede samenwerking met woningcorporaties. Duurzame en betaalbare en passende bouw, dat is wat ons voor ogen staat. We lezen in de begroting dat een subdoel op de woningmarkt is dat ‘Ede snel inspeelt op nieuwe doelgroepen, bijbehorende woonwensen en marktinitiatieven’. Wooncollectieven, zoals CPO’s, zijn wat de ChristenUnie betreft een mooi voorbeeld daarvan. De ChristenUnie vraagt het college of zij het beleid voor deze wooncollectieven op dit moment uitnodigend genoeg vindt en zo niet, wat zij voor aanpassing noodzakelijk acht.
Een samenleving gericht op een duurzame levensstijl
In de begroting lezen we een aantal punten waar de ChristenUnie blij mee is. Zoals de inzet voor groene woonwijken en middelen voor Operatie Steenbreek. Het fietsplan wat verder wordt uitgevoerd. De hoogspanningslijnen gaan deze collegeperiode eindelijk ondergronds gebracht worden. Een wens die de ChristenUnie al lang had, gaat daarmee in vervulling.
De aandacht die gevraagd wordt voor de circulaire economie valt ons wat tegen. Er staat ‘we gaan aan de slag om te komen tot een circulaire economie door onder meer onderzoek naar vraag en aanbod en het opdoen van ervaring (pilots)’. Dit klinkt weinig concreet, wanneer worden we dat wel? Het kan allemaal een beetje creatiever, denk aan hergebruik van middelen in de openbare ruimte. Kan er niet een soort gemeentelijke marktplaats komen?
Onze inwoners gaan goed om met het scheiden van afval. Uit het persbericht van 17 oktober blijkt dat. Het gestelde doel van 200 naar 130 kg. per jaar zal ruimschoots worden gehaald. Geweldig. Waarom laat het college zich in de Programmabegroting voorzichtiger uit door te stellen dat ‘de financiële effecten overeen komen met de ramingen’? Dat lijkt met elkaar in tegenspraak. Ondanks dat we blij zijn hoe er met afval scheiden wordt omgegaan, blijven de hoeveelheden plastic afval enorm. Ziet de gemeente een taak weggelegd om die hoeveelheid naar beneden te brengen? Zou er samengewerkt kunnen worden met winkeliers bijvoorbeeld?
Energiebesparing vraagt onze aandacht. Uit de tabel bij dit onderwerp blijkt dat dat de afgelopen jaren niet gerealiseerd is. De ChristenUnie vindt dat zorgelijk. Energiebesparing is namelijk de eerste stap in de energietransitie. Het uitnodigingskader duurzame energieopwekking gaat over het opwekken van energie. Wat gaat het college doen om daarnaast vol aandacht te geven aan energiebesparende maatregelen?
Met betrekking tot klimaatadaptatie zouden wij het op prijs stellen dat bij elk bestemmingsplan wordt gekeken naar de huidige situatie, de mogelijke knelpunten en uitgangspunten voor een nieuwe situatie. Een motie hierover haalde het eerder niet. Wat de ChristenUnie betreft is een standaard kopje ‘klimaat’ bij RO-plannen nog steeds een goed idee.
Ook in het kader van klimaatadaptatie staat een onderzoek vermeld naar de inzet van bomen om de gevolgen van klimaatverandering op te vangen. Maar ligt alle noodzakelijke informatie over hittestress, piekbuien, luchtkwaliteit en biodiversiteit in Ede en de kwaliteiten van diverse boomsoorten niet voor het oprapen? Wat de ChristenUnie betreft kunnen we morgen tot actie overgaan.
Als het gaat over gezond en duurzaam voedsel, noemen wij toch nog een keer de watertappunten. Water is duurzaam en gezond. We hebben heerlijk drinkwater in onze gemeente. De ChristenUnie is blij met de aandacht voor watertappunten in het Edese centrum, maar past bij een gemeente die zich wil profileren op toerisme en duurzaamheid ook niet dat er veel meer watertappunten komen? Bijvoorbeeld op fietsknooppunten en bij de schaapskooi?
Ede neemt deel aan preventieprojecten die gericht zijn op gezondheid. Zelf het goede voorbeeld geven is daarbij essentieel. Zoals de aandacht voor gezond eten in het bedrijfsrestaurant. De ChristenUnie zou graag zien dat we ook rond roken het goede voorbeeld geven. Steeds meer gemeentes stellen rookvrije zones in. Is het college bereid zich in te zetten om dat ook te doen rond het Edese gemeentehuis?
Tot slot
In deze algemene beschouwingen hebben we als ChristenUnie-fractie een keuze gemaakt uit de vele onderwerpen die in de begroting beschreven staan. We hebben met name ingezoomd op die onderwerpen die dicht bij het hart van de ChristenUnie liggen. Onze vragen gaan over zaken die wij daarbij van belang vinden. We kijken uit naar de beantwoording daarvan door het college. Wij weten ons als fractie in ons werk afhankelijk van de zegen van God. Die zegen en wijsheid wensen wij het college toe bij haar werk voor onze gemeente!
Dank u wel,
Cora Otter,
Fractievoorzitter ChristenUnie Ede
Bovenstaande tekst is uitgesproken tijdens de Politieke Dag Ede op donderdag 1 november 2018. De gesproken tekst geldt.
