‘Menslieven’ kan altijd en overal
Joanne Priester, lid van onze afdeling in Ede werkt op Mavrovouni (Moria 2.0), het helaas bekende vluchtelingenkamp in Griekenland. Hier een bericht over haar ervaringen. M’n hart maakt een sprongetje. Ik zíe ze weer. Masumeh lacht me toe en ik voel hoe mijn eigen mondhoeken een paar centimeter omhoog schieten. Wat geef ik veel om d’r. Wat zou ik haar graag weer in m’n armen sluiten en weer knuffelen met d’r kleine mannetje, als was het maar voor even.
We “kijken elkaar aan”, zo goed en zo kwaad als dat gaat via FaceTime. De intense, eenvoudige vriendschap is een van de vele dingen die ik deze zomer overhield aan de 5 bijzondere weken werken in kamp Moria op Lesbos. Eenvoudig, omdat ik geen Farsi spreek, en zij maar minimaal Engels. Er blijkt nog genoeg over te blijven voor een diepe vriendschap, als taal als communicatiemiddel wegvalt.
Toen ik van de zomer een week of drie terug was, brandde het hele kamp af. Het kamp waar ik – ergens te absurd voor woorden – zo ontzettend diepgaand van was gaan houden. Hoe kon ik houden van een plek waarvan ik wéet dat het er onveilig was, mensen uren in de rij stonden voor eten, er ernstig tekort was aan stromend water en toiletfaciliteiten. Ik kon ervan houden om de mensen.
En nu ben ik terug op Lesbos. En ik houd nog steeds en opnieuw van de mensen. Van Moria is bizar weinig meer over. Maar de mensen zijn verkast naar een stukje eiland dicht aan zee. Mavrovouni is het genoemd. Opnieuw op een plek die te absurd voor woorden is, waar de meest ‘normale’ dingen ontbreken, maar waar ik weer van dreig te gaan houden. Het zit niet in het kamp. Het zit in de mensen.
Laat ik u even meenemen in een voorbeeld. Ik sta er steeds weer versteld van, want dit is me niet één keer overkomen, maar in verschillende varianten. Ik moet in een tent waar 5 personen wonen gaan vertellen dat ze hun halve tent moeten afstaan aan nieuwe bewoners. Ik vertel dat ze niet omdat ik dat leuk vind, maar omdat we de coördinatie hebben over een project wat door hogerhand is bepaald. Het duurt even voor ik – via GoogleTranslate en een matig Engelssprekende buurjongen – uiteindelijk een ‘oké’ krijg op de vraag of ik de tent in tweeën mag delen. Vervolgens krijg ik een stuk sinaasappel. Hè? Ik pak net je halve tent af, en vervolgens deel je je sinaasappel met mij?
En dit is dan zomaar één voorbeeld. En zo heb ik er nog veel meer. De mensen hier zijn vriendelijk en veerkrachtig (en ja, velen zijn óok getraumatiseerd of staan onder hoge stress vanwege de huidige omstandigheden). Ze delen van wat ze hebben, met hun buren en met de vrijwilligers van verschillende NGO’s hier in het kamp. Ze zijn bereid om hun handen uit de mouwen te steken. Ze zijn zelfs blij als ze iets om handen hebben, al is er helaas weinig te doen voor ze.
Als ik me voorstel wat deze mensen hebben opgegeven richting een hopelijk nieuw bestaan, sta ik versteld. Mensen gaven hun huizen op, hun bezittingen, ze waagden hun leven in een rubberbootje kilometers over zee en leven nu in een tent op een modderig stukje eiland aan de uiterste randje Europa. Elektriciteit is beperkt beschikbaar, toiletteren kan alleen op een (wij NL’ers zouden zeggen) Dixie, als het regent is het maar de vraag of ze het droog houden en nu het winter is kunnen sommigen ’s nachts niet slapen van de kou of wind. Ze wachten zonder te weten hoe lang en waarop. Ze hopen in uitzichtloosheid, durven vaak niet meer goed te dromen maar kunnen of willen ook echt niet terug.
En in deze misère zijn deze mensen afhankelijk van de Grieken, van Europa en van landen die bereid zijn om vluchtelingen op te nemen. Deze landen denken na over welke ‘soort’ ze willen opnemen. Alleenstaande kinderen zijn favoriet (maar inmiddels niet meer echt ‘verkrijgbaar’). En hoe meer ik erover nadenk hoe minder ik dat begrijp. Als je een gezin naar Nederland haalt kost het je toch veel minder dan dat je alleenreizende kinderen onder toezicht moet stellen, voor hen moet zorgen, een plek voor ze zoeken enz. Op die manier heb ik de laatste weken ook aan de ‘Coalition of the willing’ moeten denken; waarom eigenlijk die 500 kinderen, en niet hele gezinnen? Ik weet zéker dat veel van de bereidwillige Nederlanders kunnen gaan genieten van heerlijke Afghaanse gerechten terwijl er mooie contacten ontstaan. En vergeet ook de ‘single mannen’ niet. Mannen met gouden handjes of slimme breinen. De meesten zijn niet crimineel (nóg niet in ieder geval), maar krijgen ze een kans? Er zijn er ook een heleboel die zich al aardig kunnen redden in Engels. Er zijn er zelfs waar NGO’s ontzettend afhankelijk van zijn, want zonder vertaler kun je in veel gevallen weinig beginnen.
Vraagt u zich af wat u kunt doen? Vorm een mening, kijk de medemens in de ogen (ja, ook uw eigen buur bijvoorbeeld), zet al uw politieke vrienden op scherp, discussieer eens met de mensen om u heen over waarom we deze mensen wèl zouden helpen en vergeet hen niet. Gebed is hierin ook absoluut krachtig! Zéker op dit moment. De winter is tot half januari bijzonder zacht geweest (op plensbuien en wind na). Nu slaat de kou echter in gezichtjes en dringt tenten binnen. Échte kou. Bid om een wonder en vrede in elke tent, op welke manier dan ook. God is Almachtig!
Tot slot. Hoewel we (in Griekenland nog meer dan in Nederland) heel wat met mondkapjes te doen hebben is het absoluut niet onmogelijk om een glimlach rond te strooien. Ook nu weer neem ik die ervaring mee; wat kunnen we veel geven en ontvangen in oogcontact! Probeer het vandaag eens om u heen.
Een hartelijke groet,
Joanne Priester
Overzicht kamp Mavrovouni (Moria 2.0)
Op de foto ziet u in de verte het kamp liggen. Op de foto is maar een klein stukje zichtbaar. In het kamp zelf is het strafbaar om foto’s te maken. Van de week plaatste de Griekse overheid een drone-filmpje van het kamp op Twitter. Hierdoor krijgt u een beeld van de omvang van het kamp. Van boven ziet het er indrukwekkend georganiseerd uit. De realiteit tússen de tenten wordt niet zo zichtbaar in dit filmpje.
Οι εργασίες στο προσωρινό ΚΥΤ στο Μαυροβούνι της Λέσβου εξελίσσονται κανονικά. / The works in the Temporary RIC of Mavrovouni in #Lesvos are progressing normally. #momagr #asylumseekersgr pic.twitter.com/weCb1lrRYd
— Υπουργείο Μετανάστευσης & Ασύλου (@migrationgovgr) January 14, 2021
