Daadkracht nodig in het landelijk gebied
Bij de bespreking van de 'Contourennotitie Regionaal Perspectief Landelijk Gebied', tijdens de PDE van 3 november, sprak fractievolger John Smits zijn maidenspeech uit. Volgens hem is daadkracht nodig en moeten consumenten kritisch kijken naar hun eigen gedrag. In deze blog de bijdrage van John.
Saai is het landelijke gebied niet. Spannend is het wel!
Dat is wat mij opvalt bij de Contouren nota voor de Food Valley. Een gebied waar sinds heugenis hard wordt gewerkt met en voor elkaar. Hard werken; daar houden wij van! Daarom zijn we ook trots op ons gebied. En daarom voelen wij ons zó betrokken.
Onbedoeld hebben we niet gemerkt, of hebben we onderschat, wat de gevolgen van dit harde werk zijn. De problemen hebben zich mét de ontwikkelingen opgestapeld. De contouren nota benoemt ze stuk voor stuk, als ingrediënten voor een muziekstuk. En de trend is nog niet omgebogen. We zien dus steeds meer dieren én minder bedrijven. De trend naar bedrijfsvergroting. Is dat ook wat wij in de vallei willen? Minder boeren? Wij denken eigenlijk aan méér boeren. Maar ook aan minder dieren. De uitdagingen zijn duizelingwekkend. Hoe houden wij daar regie op? Het is de toon die de muziek maakt. Dat hebben we gemerkt bij de presentatie door Remkes. Wie componeert in de Foodvalley de muziek? Wie of waar is de dirigent?
De contourennota spreekt in ieder geval daadkracht uit. Dat is nodig. De taal is echter ook hoog over. Natuurlijk, vanuit de noodzaak voor regie is dat belangrijk. Maar worden de mensen meegenomen, de mensen die het gebied met hun handen hebben vorm gegeven? Daar zit onze zorg. Tegelijkertijd kunnen zij de uitdagingen zij niet op zichzelf oplossen. Maar er is geen tijd meer. De problemen zijn er nu.
De oplossingen zijn bedrijven overstijgend. Want links- of rechtsom is de rode draad: systeemherstel en circulariteit. Dat gaat over de grenzen van eigendom, inrichting of gebruik. Het kan leiden tot een andere landinrichting. Maar een landinrichtingsdienst is er niet meer, en de oplossingen moeten binnen het plangebied als geheel worden uitgewerkt. Die fysieke toekomst ligt voor velen echt te ver weg.
Hoe pakken wij het dan aan? Wat kunnen wij concreet doen? Kunnen de mensen in het landschap bij ons terecht? Kennis is er genoeg in deze streek, maar wie kan dit proces trekken? Wanneer kunnen wij starten? Wij maken ons zorgen over de financiering van het proces- en projectmanagement. Daarin is in de contourennota nog vrijwel niet voorzien. Is het zaak van de overheid? Ook. Maar ook van onszelf.
We zitten deze week in de klimaatweek. En de grootste oorzaak van de klimaatverandering heeft van doen met consumptie, met de vraag naar eetbare producten. Ik trof daarover een bericht aan: hoe passen wij onze eetgewoonten aan? Een vleesloze dag instellen: dat schijnt al écht te helpen. Verandering in het dieet van een groep mensen kan zelfs – zo werd gesteld - grote gevolgen hebben voor consumptie en duurzaamheid.
Daarin zit wat mij betreft de opgave. Niet alleen de inrichting van het buitengebied, maar bovenal het gedrag van de consument, van onszelf. De vraag naar producten moet anders! Daarin voorziet deze contourennota volstrekt niet. En daarin ligt een opdracht voor ons allemaal. Want het landschap weerspiegelt uiteindelijk onze eigen behoeften.
Hoe zien wij onze behoeften dan vertaald? Hoe ziet dat landschap eruit? Ik denk dan aan een landschap om trost op te zijn. Want het is misschien wel de meest gezonde, biodiverse en mooiste leefomgeving van Nederland. En daar is het goed werken en leven. Dat biedt perspectief! Die handschoen kunnen – en willen – wij oppakken! Mét elkaar.
Deze bijdrage is uitgesproken tijdens de PDE van 3 november 2022. De gesproken tekst geldt.
