Designated Survivor
Maandagavond was onze kandidaat (10) Reinier van Hoffen te gast in het radioprogramma Kerkvenster van Omroep Ede. Hij mocht daar een column uitspreken die hij de titel 'Designated Survivor' meegaf. Dit in het teken van 20 februari: de werelddag van sociale rechtvaardigheid. Lees hier zijn column terug of beluister de uitzending.
Designated Survivor https://t.co/V3jknrD6xq 20 februari: werelddag van sociale rechtvaardigheid.
— Reinier van Hoffen (@ReiniervHoffen) 19 februari 2018
Dat is de titel van een serie op Netflix, een filmplatform op het internet. Het gaat over een corrupte Amerikaanse regering met slechts één rechtschapen Minister van Volkshuisvesting Tom Kirkman. In de eerste aflevering wordt hij buitenspel gezet en ontvangt de twijfelachtige eer om tijdens de State of the Union als ‘designated survivor’ (oftewel: aangewezen overlevende) zich ergens buiten het capitool op te houden. En dan gebeurt het echt: Het capitool wordt opgeblazen en de hele regering en bijna de hele senaat komen om het leven. De designated survivor Tom Kirkman wordt President van Amerika.
Uiteindelijk rolt de zoveelste complottheorie zich voor je ogen uit. Zonder al teveel weg te geven van het plot blijkt dat Tom Kirkman niet toevallig de designated survivor werd. Hij was daartoe aangewezen, in de veronderstelling dat deze in ongenade gevallen Minister snel buiten spel gezet zou kunnen worden. Niets blijkt minder waar. Niet degene die naar het hoogste ambt streven, maar hij die het ambt het liefst uit de weg ging valt het uiteindelijk toe en blijkt het ook waardig.
Morgen is het 20 Februari, VN werelddag voor sociale rechtvaardigheid. En dat is waar in feite de hele serie “Designated Survivor” om draait. De roeping van Tom Kirkman, die hij trouw was in het kleine, maakte hem ook bekwaam in het grote. Je zou willen dat meer van onze leiders tegen wil en dank aan de macht komen, al hoop je dat daar geen aanslag voor nodig is. Persoonlijke integriteit is daarbij van groot belang bleek onlangs ook weer met het aftreden van Minister Halbe Zijlstra.
Sociale rechtvaardigheid, daarvoor is goed bestuur een belangrijke voorwaarde, zo kun je lezen in de verklaring van Kopenhagen, opgesteld in 1995, de eerste wereldtop met aandacht voor sociale ontwikkeling. In Nederland werd die top door Minister Pronk voorbereid, toen nog Minister in het derde kabinet Lubbers. Hij organiseerde daarvoor ongeveer in verkiezingstijd een conferentie in Maastricht waarbij elke wereldburger in Nederland welkom was om zijn of haar inbreng te geven. Minister Pronk kon de top in Kopenhagen uiteindelijk bijwonen als Minister van het eerste paarse kabinet onder Premier Kok. Zijn eigen partij heeft hij na zijn politiek actieve leven vaarweg gezegd omdat hij zijn idealen niet langer vertegenwoordigd zag door die partij. Hij was een man uit één stuk die vasthield aan zijn ideaal om sociale rechtvaardigheid te bevorderen.
Ook de lokale politiek heeft de opdracht, om sociale rechtvaardigheid te bevorderen. Ervoor te zorgen dat ieders belang gewogen wordt en dat ieders bijdrage, hoe klein ook, er toe doet. In Ede zijn de lijsten van diverse politieke partijen ongetwijfeld weer gevuld met ambitieuze kandidaten. De vraag rijst echter: Weten zij zich, net als Tom Kirkman in de film, geroepen de burger van Ede te dienen in het ambt? Ook lokale bestuurders kunnen vatbaar zijn voor vriendjespolitiek. En daarom is goede maatschappelijke controle op het lokale bestuur, door bekwame politici heel belangrijk. Als er door onze bestuurders en politici oprecht gezocht wordt naar het goede voor alle burgers in Ede, dan zal de stad tot bloei komen. Mensen zullen het voorbeeld van hun bestuurders volgen, en ook proberen hun steentje bij te dragen aan sociale rechtvaardigheid. Maar het omgekeerde is ook waar. Als bestuurders er een potje van maken, en vriendjespolitiek de overhand neemt, dan gaan ook inwoners er met de pet naar gooien, en krijgt de overheid van alles de schuld.
In mijn werk voor ontwikkelingsorganisatie Tear mag ik me inzetten om sociale rechtvaardigheid wereldwijd te bevorderen. Samen met vele kerken, collega’s en vrijwilligers staan we op tegen armoede en onrecht. Maar het is een taaie klus, zo bleek ook de afgelopen week maar weer, toen naar buiten kwam dat ook sommige medewerkers van ontwikkelingsorganisaties zich schuldig maken aan machtsmisbruik en onbetamelijk gedrag. In principe is iedereen er vatbaar voor.
Juist daarom is het zo belangrijk dat we streven naar sociale rechtvaardigheid. Dat is een samenleving waarin iedereen van betekenis is. Alle individuele draden die door elkaar geweven in onderlinge afhankelijkheid samen zorgen voor een prachtige stof. Er wordt van ons in Ede gezegd dat we tot de gelukkigste mensen van Nederland horen. Maar hoort echt iedereen daarbij? De oudere wat minder mobiele persoon in het appartementencomplex om de hoek? De jongere allochtoon die probeert hier een bestaan op te bouwen? De afgekeurde bouwvakker die toch nog met veel plezier vrijwilligerswerk doet bij ’s Heerenloo? Of de vele mensen die via Werkkracht Ede ingeschakeld worden?
Want alleen radicaal inclusief denken zorgt er voor dat ieders leven van betekenis is of hij of zij nu werk kan verrichten of niet. Vragen over voltooid leven of orgaandonatie gaan dan ook een hele andere lading krijgen. Niet één waarin zelfbeschikking en autonomie de overhand heeft, maar waar iedereen waardevol onderdeel is van de samenleving, ook als je niet voluit kan participeren. Een situatie, waarin je niet alleen voor jezelf, maar ook voor de ander bestaat. Al is het maar door elkaar te groeten in het voorbijgaan, zoals een vriend van me gisteren nog voordeed toen we elkaar tegenkwamen op de hei, en hij elke voorbijganger stelselmatig groette.
Om die reden sta ik overtuigd op plek tien van de lijst van de ChristenUnie. Niet omdat de lijst gevuld moest worden, maar omdat alle kandidaten nodig zijn, net als alle leden van mijn partij. Ik geloof dat het belangrijkste daarbij is dat je beschikbaar bent als er een beroep op je wordt gedaan. Of je geschikt bent is aan anderen om te beoordelen. Ik wens ons allemaal gewetensvolle raadsleden en bestuurders. Laat zien dat je daar ook in gelooft en geef op 21 maart je stem aan een kandidaat die jouw waarden het best vertegenwoordigt. Een kleine maar belangrijke stap op weg naar sociale rechtvaardigheid.
(column uitgesproken tijdens het programma Kerkvenster van Omroep Ede, 19 februari 2018, 19:00 uur)
