Wat is de Regionale Energiestrategie?
Misschien heb je er wel eens van gehoord, de RES. De letters staan voor Regionale Energiestrategie en het gaat over een proces waarbij de gemeentes in de Foodvalley met elkaar samenwerken. Samen met het Waterschap, netbeheerders en heel veel anderen wordt er hier nagedacht over hoe en waar de energie in de toekomst vandaan komt. Raadslid Bram van der Beek legt voor de camera van Omroep XON uit hoe dit proces in elkaar zit.
Waarom een Regionale energiestrategie?
Het klimaat verandert, dat wordt erg versterkt door hoe we als mensen de aarde gebruiken. We ontbossen, gebruiken fossiele energie, consumeren en hebben veel natuur en biodiversiteit vernietigt. In ons eigen land is deze verandering te herkennen aan bijvoorbeeld toenemende droogte, lage biodiversiteit en warmere zomers. Maar in kwetsbaardere streken als Siberië, regenwouden en de Hoorn van Afrika leiden deze veranderingen tot grote schades en onbruikbaar land voor de inwoners. In Nederland gebruiken we veel, ook energie gebruiken we veel. Daarom is afgesproken dat we in 2050 proberen de helft minder energie te gebruiken. En de energie die dan nog nodig is, wordt schoon opgewekt. Daarom is er een klimaatakkoord gesloten. Onderdeel daarvan is om 86 TWh aan elektriciteit schoon op te wekken. Dit gebeurt o.a. door wind op zee, en er moet 35 TWh op land worden opgewekt. Voor elektriciteit hebben we daar met name wind- en zonne-energie voor. De gemeenten hebben zelf gevraagd om te mogen bepalen waar deze energie opgewekt wordt.
Wat doet een RES?
In een regionale energiestrategie, afgekort als RES, bepaalt een regio dus zelf hoe en waar de duurzame energie wordt opgewekt. In dit proces werken de gemeenten samen met andere partijen als Provincie en Waterschap, maar ook met LTO, natuurorganisaties, werkgeversorganisatie en nog meer. In veel van deze RES-strategieën komen diverse scenario’s voorbij op welke manier er energie kan worden gerealiseerd: langs infrastructuur, bij bedrijventerreinen, verspreid door het landschap of juist geconcentreerd. Voor elk scenario worden de plussen en minnen op een rij gezet: bijvoorbeeld dat voor het scenario ‘Verspreiden’ het elektriciteitsnet nu niet geschikt is. Of dat voor het scenario ‘langs infrastructuur’ wel veel kosten zullen moeten worden gemaakt voor de extra veiligheidsmaatregelen. Zo komt een regio tot een concept bod, een hoeveelheid energie-opwek die deze regio denkt te kunnen realiseren in 2030. Dit bod moet door de aangesloten overheden worden vastgesteld, en wordt daarna aangeboden aan het Rijk. Dit proces zal met het verstrijken van de tijd nog een aantal keer worden herhaald om nieuwe inzichten toe te voegen en het bod aan te scherpen. Je zult dus nog wel vaker van de RES horen!
Wat vindt de ChristenUnie Ede van de RES Foodvalley?
De ChristenUnie in Ede vindt het erg goed dat er niet van buiten de regio wordt bepaald hoeveel en welke energie er ergens wordt opgewekt. Dus dat we samen met elkaar kunnen besluiten hoe we het willen hebben. Daar zit helaas wel het nadeel, doordat er zoveel organisaties met verschillende meningen meepraten, en doordat de hoogte van de opgave niet in beeld is. Verlopen de gesprekken naar onze mening wat stroef. Raadslid Bram van der Beek ligt toe: ‘ik heb dat vergeleken met hoe mijn broers en ik vroeger macaroni maakten: de een wilde er geen groente in, de ander geen salami, en de derde geen kaas. Zo bleef er een pan kale macaroni met wat ketchup en maggi over. Zo lijkt het proces nu ook een beetje, de een wilde geen zonneparken op landbouwgrond, de ander wilde geen windturbines zien, en zo eindigen we met de meest moeilijk te realiseren projecten. Het bod bestaat nu grotendeels uit plannen die lastig te realiseren zijn, of die duurder zijn dan andere opties. Deze zullen dus niet zomaar door de markt gerealiseerd worden. Het kost ons óf extra geld, of we halen deze ambities niet.’ Bram van der Beek: ‘terwijl onze opgave niet alleen duurzame energie is: we hebben ook werk te verzetten op biodiversiteit en natuur, maar ook op luchtverontreiniging en kringlooplandbouw. Er zijn zat manieren waarbij de energietransitie te koppelen valt aan andere doelen. Bijvoorbeeld door zonneparken te koppelen aan locaties waar de natuur onder druk staat. Of daar waar we een varkenshouderij graag willen helpen om te stoppen. Of we kunnen onder luchtdoorlatende zonnepanelen, als het ware in een soort kas, beschermt tegen zonnebrand en vorst een betere oogst halen.’
De ChristenUnie Ede wil daarom dat Ede zelf een potje gaat koken, door deze kansen in beeld te brengen en samen met lokale partijen uit te werken. Dan hebben we als Ede misschien later wat in te brengen in de regio. Want de RES komt nog wel vaker voorbij, maar laten we in Ede zorgvuldig met ons landschap omgaan en de kansen pakken.
Bram van der Beek
E. bram.van.der.beek@ede.nl
