Geen generatie overslaan bij integratie
De rekenkamercommissie van de Gemeente Ede heeft het volgende onderzoek opgeleverd: 'Een onderzoek naar de integratie van statushouders in Ede'. De rekenkamercommissie heeft daarmee een helder rapport opgeleverd waaruit duidelijke adviezen voortkomen met de nodige urgentie. Mijn bijdrage geef ik een aantal kernwoorden mee. Braaf & Bloei, Bijstand & Belastingbetaler en Beheer & Bewaken. Lees haar hele bijdrage hier.
Braaf & bloei
Uit het rapport wordt duidelijk dat de Gemeente Ede precies heeft uitgevoerd wat binnen de taakstelling van de huidige wet inburgering valt. Namelijk het huisvesten van statushouders en de eerste begeleiding. Statushouders zijn tevreden over deze woning toewijzing. Maar bij het lezen van het rapport wordt duidelijk dat de enigszins brave uitvoering van slechts dit onderdeel niet persé gericht is op de bloei van onze nieuwkomers. De eigen inkoop van taalonderwijs en inburgering is versnipperd, er is veel wildgroei in aanbieders en DUO schulden lopen op, taalonderwijs is nauwelijks op hoger niveau beschikbaar en de aansluiting met de arbeidsmarkt is moeilijk zonder geldige diploma’s. Bloei is meer dan een dak boven je hoofd. Dat is een sociaal netwerk, een baan, meedoen, snappen hoe de systeemwereld werkt. Ik heb gezien bij een vriend hoe de lichtjes in zijn ogen weer gingen branden toen hij zonder diploma toch de kans kreeg om stage te lopen bij een ICT bedrijf waaruit uiteindelijk een baan voortkwam. Er zijn kansen nodig, ontvangende partijen die buiten de lijntjes kleuren.
Bijstand & belastingbetaler
Wat zou het mooi zijn als er in de aanloop naar de nieuwe wet andersom gedacht gaat worden. Dat ‘meedoen’ vertrekpunt van denken wordt waarbij bedrijven en zorgorganisaties in de gemeente pro-actief gevraagd wordt waar men behoefte aan heeft qua arbeidskrachten. En dat men actief betrokken wordt bij nieuw beleid. Dat taal/werkstages en opleiding gecombineerd worden in duale schakeltrajecten. Om te investeren in taal en toegang tot de arbeidsmarkt zodat men zo snel mogelijk belastingbetaler kán worden en bijdragen in plaats van 7 hoog achter in de bijstand te zitten. Ruim 60 % (factsheet 12 dec 2019) is een té hoog percentage. Zoveel arbeidspotentieel blijft nu nog onbenut terwijl dit in de meeste gevallen niet is wat men zelf zo wil. Volgens het rapport biedt Werkkracht wel maatwerktrajecten aan maar is er geen monitoring van de effecten. Het nieuwe stelsel biedt mooie kansen om te werken met verschillende routes. Maar het is wel zaak om haast te maken met de ontwikkeling hiervan en de juiste netwerken te activeren. Specifiek beleid dat er nu nog niet is aldus het rapport.
Beheer & begeleiden
In het huidige regeerakkoord is aangedrongen op ontzorging, oftewel het beheer van inkomsten en uitgaven in de eerste maanden én het uitkeren van leefgeld. Dit om schulden te voorkomen en rust te creëren. In de nieuwe wet wordt dit standaard beleid. Als ChristenUnie dringen we aan op een goede uitvoering van deze taak in de eerste zes maanden en dit samen op te laten gaan met begeleiding qua financiële zelfredzaamheid. In het PiP (persoonlijk inburgeringsplan) dient dit ons inziens een belangrijk bespreek- en begeleidingspunt te zijn. Het begeleiden en bewaken van het inburgeringsproces wordt een nieuwe taak voor de gemeente. Graag willen we in deze begeleiding ook aandacht voor de mentale gezondheid van de inburgeraar. Hoe wordt dit meegenomen in beleid?
Tot slot nog een paar punten over de huidige inburgeraars, én met het oog op het te ontwikkelen integrale beleidskader.
- Hoe kunnen er nu al aanpassingen aangebracht worden in de werkwijze rondom arbeidsparticipatie en taal voor de huidige inburgeraars? Vallen zij tussen wal en schip of komt er nog extra investering op deze groep? En gaat de wethouder in op het verzoek van Werkkracht, COG, VWON en Upgrade om alvast te starten met pilots.
- In een heel aantal gemeenten worden NOA assesments ingezet bij nieuwkomers om zicht te krijgen op de psychische gesteldheid, werkervaring, leervermogen en overtuigingen. Hierdoor is betere matching met onderwijs en arbeidsmarkt mogelijk. Is het mogelijk om deze optie ook voor Ede onderdeel te maken van de Brede Intake? https://noa-vu.nl/keuzehulp/re-integratie/intake-statushouders/
- En het vriendelijke advies; Betrek de huidige groep inburgeraars als ervaringsdeskundigen bij de veranderopgave en de te ontwikkelen routes.
- Graag zouden we met regelmaat, liefst per kwartaal geïnformeerd worden over de voorbereidingen op de stelselwijziging en de voortgang van het kernteam Veranderopgave Inburgering. Kan de wethouder dat toezeggen?
Wij kijken er hoopvol naar uit dat Ede een voorbeeldgemeente zal worden in het tot bloei brengen van al haar inwoners. De nieuwe wet vormt een kans om een integrale aanpak zó vorm te geven dat er geen generaties worden overgeslagen voordat men aansluiting vindt. De transities in het sociaal domein hebben ons geleerd dat goede voorbereiding op een stelselwijziging hard nodig is.
"Niet daar waar je vandaan komt, maar waar het goed met je gaat, is je thuis''. New Dutch Connections.
Annemiek Stam, fractievolger
E: annemiek.stam@ede.nl
