Daarom gaat de ChristenUnie voor de volgende hoopvolle keuze: ‘We werken aan onderwijs dat gaven en talenten tot bloei brengt. We willen minder prestatiedruk op jongeren, daarom schaffen we het leenstelsel af. Goed onderwijs, meer zeggenschap en waardering voor leraren en ruimte voor ouders om een school te kiezen die past bij hun levensovertuiging.’

Een veel gehoorde zorg tijdens de sluiting van de basisscholen was de vraag of er sprake van onderwijsachterstand zou zijn bij de leerlingen doordat er wekenlang geen fysiek onderwijs gegeven kon worden. En als er dan een vorm van 'achterstand' of tekort zou zijn, in welke mate of vorm ook, is de vraag bij welke leerling(en) wel en bij welke leerling(en) juist niet?

Wanneer we spreken over achterstanden in het onderwijs, zijn we als ChristenUnie ervan bewust dat dit de indruk kan wekken dat we vinden dat kinderen en ouders onvoldoende hun best hebben gedaan om op niveau te blijven. Dit kan voor nog meer stress zorgen dan die de situatie al met zich meebracht. Daarom benadrukt de ChristenUnie dat we groot respect en veel waardering hebben voor de grote inzet van kinderen, ouders en hun leerkrachten. Daarnaast vinden we het belangrijk om te benoemen dat kinderen misschien wel ‘achterstand of vertraging’ oplopen als het gaat om het schoolprogramma, maar juist in deze tijd ook andere unieke en waardevolle levenslessen en ervaringen hebben geleerd die ze hun hele leven zullen meenemen.

Na het doorlopen van het basis- en het voortgezet onderwijs is het soms vanzelfsprekend dat scholieren verder gaan studeren. Gelukkig maar dat dit kan. Maar dit kost op dit moment wel geld: er moet geld geleend worden voor de bijkomende kosten van studie en kost- en inwoning. De ChristenUnie wil dat het (sociale) leenstelsel weer wordt vervangen door een basisbeurs. Tot 2015 kregen studenten maandelijks de studiefinanciering uitgekeerd, dat werd omgezet in een gift als studenten binnen tien jaar hun diploma haalden. Vanaf 2015 werd het leenstelsel ingevoerd, waarbij hbo- en wo-studenten het bedrag moesten gaan lenen en dit later moeten terugbetalen. Hierbij wordt er van uitgegaan dat net afgestudeerde studenten deze aflossing meekunnen nemen in hun maandelijkse lasten wanneer ze hun eerste (start)salaris krijgen. Dan hebben we het nog niet eens over de drempel die deze schuld met zich meebrengt bij de aanschaf van een eerste woning als starter. Met de invoering van het (sociale) leenstelsel werd de druk meteen opgevoerd om als jongeren te presteren en aan bepaalde normen te voldoen. 

Zeker in een studentenstad als Ede was het spannend of de maatregel uit 2015 consequenties zou hebben voor het aantal studenten wat naar Ede toe zou komen om te studeren en ook op kamers te wonen. Het aanmelden voor een studie bij een onderwijsinstelling als de CHE was één maar het betrekken van een eigen studentenkamer ging er door de nieuwe maatregel niet meer als vanzelf. Studenten bleven thuis wonen, keken het eerste jaar de kat uit de boom of alles wel betaalbaar bleek en maakten vervolgens alsnog de afweging of ze al dan niet op kamers zouden gaan. En niet op kamers betekent ook niet de activiteiten, de vriendschappen en de mogelijkheden kunnen benutten die je in deze fase van je leven als student tegenkomt.

Een mooie toekomst – dat willen we allemaal. Die toekomst geven we graag vorm wanneer we jong zijn en aan het begin staan van onze (studie)loopbaan. Het mooiste is dat we samen aan een toekomst kunnen bouwen waar iedereen aan zijn of haar talenten en kwaliteiten kan benutten, met een diploma op zak, werk wat je fijn vindt en waar je energie uit haalt en niet onbelangrijk waar je betekenisvol kunt zijn voor de mensen om je heen en de samenleving waar we deel van uit maken. 

Maar.. die toekomst komt er niet vanzelf en is ook niet voor iedereen weggelegd. We leven in een prestatiemaatschappij. Er is welvaart en we hebben het (relatief) goed met elkaar maar niet iedereen merkt dat op dezelfde manier of sterker nog: niet iedereen profiteert hier ook van. Dit geeft stress bij veel jongeren en het komt regelmatig voor dat er al op jonge(re) leeftijd een vorm van burn-out vastgesteld wordt. Juist voor deze doelgroep stapelt het deze druk zich op: in het vooruitzicht gestelde studieschulden, een moeilijke arbeidsmarkt met vele kortlopende contracten en een krappe woning waar je als starter niet aan een eigen huis durft te denken. 

De ChristenUnie heeft het initiatief tot Coalitie-Y genomen om deze ongezonde prestatiedruk en schulden weg te halen bij jongeren. Geen leenstelsel meer, maar rust en ruimte om talenten van jongeren te laten bloeien. En als er dan toch onoverkomelijke schulden zijn opgebouwd door jongeren tussen 18-27 jaar, getuigt het van barmhartigheid om tegen hen te zeggen: “Wij blijven niet hangen in jouw fouten. We gaan met je meedenken hoe je hier toch weer perspectief kan krijgen.” Want perspectief willen we allemaal. Zeker nu. 

Daan Weststrate

E: daan.weststrate@ede.nl