Algemene Beschouwingen bij de behandeling Perspectiefnota 2020-2023
In de Perspectiefnota wordt het financiële perspectief van Ede voor de komende jaren inzichtelijk gemaakt. Welke ambities hebben we, welke willen we daadwerkelijk realiseren binnen het beschikbare budget en welke niet (meer)? Dat betekent keuzes maken. Vanavond spraken de fracties hun zogenaamde Algemene Beschouwing uit over de visie, koers, speerpunten en bestedingsvoorstellen van het nieuwe college. Dit worden ook wel de Algemene Beschouwingen genoemd. Vanavond was de 1e termijn van de gemeenteraad en reageerde het college op de bijdragen. Op donderdag 18 juli vindt de besluitvorming over de perspectiefnota plaats met stemmingen over de ingediende moties en amendementen. Lees hier de inzet en de bijdrage van fractievoorzitter Cora Otter terug.
Bijdrage ChristenUnie tijdens de 1e termijn van de Algemene Beschouwingen behorende bij de behandeling van de Perspectiefnota 2020 - 2023
Voorzitter, dit jaar herdenken en vieren we in Ede 75 jaar Market Garden en de Airborne-luchtlandingen. Ieder jaar weer een indrukwekkend evenement waarmee we stilstaan bij een stuk van onze Edese geschiedenis. Jonge Britten, Canadezen, Polen en Amerikanen zetten zich in om ons de vrijheid terug te geven. Velen hebben het niet overleefd. Met de beperkte technologie en communicatiemogelijkheden van toen waagden ze de sprong voor ons, mensen die zij niet kenden. De periode die na de oorlog volgde, zat vol ontwikkelingen van kennis op alle fronten. De vrijheid bracht ons welvaart. Vrijheid werd gebruikt voor ontwikkeling, maar die ontwikkelingen zetten ons ook weer voor nieuwe vragen. De prestatiedruk in onze samenleving is hoog geworden, er zijn jongeren die tussen wal en schip dreigen te vallen, mensen die zorgtaken nauwelijks nog kunnen combineren met wat het werk van hen vraagt, we zien het klimaat veranderen als gevolg van menselijke keuzes, allemaal punten waar ik namens de ChristenUnie in deze algemene beschouwingen aandacht voor vraag.
Bezuinigingen in het Sociaal Domein
Een samenleving waarin iedereen meetelt’, is steevast het eerste punt waar de ChristenUnie aandacht voor vraagt. Zeker ook nu, in een tijd waarin fors bezuinigd moet worden op het sociaal domein. We hebben vanaf het begin de voorstellen van het college kritisch gevolgd. We zijn dan ook blij dat een aantal punten die wij als no-go’s hebben bestempeld, niet terugkomen in het definitieve voorstel.
- De mogelijkheden voor respijtzorg blijven bestaan, zodat ouders met een kind met een beperking of mantelzorgers even op adem kunnen komen.
- Aan inkomensondersteunende maatregelen wordt niet getornd, de collectieve ziektekostenverzekering voor mensen met een minimuminkomen blijft, evenals voorzieningen voor kinderen uit gezinnen met een laag inkomen.
- Mantelzorgwaardering blijft bestaan.
Reserve Sociaal Domein
We hebben inmiddels gesproken over een reserve sociaal domein. Vanwege de onduidelijkheid over de hoogte van het benodigde bedrag, doen we op dit moment zelf geen voorstel. Bij de Programmabegroting zal dit punt terugkomen. Daarnaast is budget gereserveerd om maatregelen te kunnen verzachten, bijvoorbeeld als de druk op vrijwilligers toch te groot blijkt. Is de ChristenUnie nu enthousiast over de bezuinigingsmaatregelen die overgebleven zijn? Zeker niet, maar het pakket wat er nu ligt, vinden wij acceptabel en de moeite waard om verder uit te werken. Daarnaast zijn er maatregelen die ook iets goeds kunnen brengen, zoals Housing First.
Mantelzorg
Een paar punten zijn voor ons niet acceptabel. Zoals de eigen bijdrage die mantelzorgers moeten gaan betalen voor huishoudelijke ondersteuning. Zoals in de OV al aangekondigd, dienen wij bij de besluitvorming een amendement in om de eigen bijdrage voor mantelzorgers te schrappen. Mantelzorgers willen we ondersteunen, een eigen bijdrage voor die ondersteuning vragen vinden wij principieel onjuist.
Leerlingenvervoer
Ook de kilometergrens in het leerlingenvervoer verhogen van 4 naar 6 km. is een pijnpunt. We hebben inmiddels begrepen dat GroenLinks hiervoor een amendement gaat indienen. We steunen dat.
Zachte landing
De ChristenUnie pleit voor een zachte landing van maatregelen. We vragen het college de tijd te nemen voor de invoering ervan. Bij laagdrempelige ontmoeting zien we uit naar nieuwe manieren om verbondenheid tussen mensen te creëren. Samenredzaamheid in plaats van zelfredzaamheid. We zijn benieuwd of er voldoende vrijwilligers beschikbaar zijn en of zij hun taak vol kunnen houden. Benieuwd hoe de extramuralisering gaat verlopen. Graag worden we als raad meegenomen in de veranderingen, ook in die zaken waar geen beleidswijziging nodig is.
Voedselbank
De Voedselbank is al diverse malen genoemd in deze raadzaal. Vorige week heeft de wethouder toegezegd dat er linksom of rechtsom iets gaat gebeuren vanuit de gemeente, dat alleen het concrete bedrag nog niet bekend is en daarom in de Perspectiefnota nog niet genoemd. Die toezegging is mooi, maar wat de ChristenUnie betreft nog te summier. We weten dat we geen appels met peren moeten vergelijken, maar we vinden het onvoorstelbaar dat in deze Perspectiefnota fikse bedragen genoemd staan voor sportvelden, dat er forse bedragen naar culturele instellingen gaan, en dat de voedselbank aan de andere kant zo enorm veel moeite moet doen en zaken moet onderzoeken voordat de gemeente over de brug komt. De voedselbank is geen luxe, maar een -helaas noodzakelijke- basisvoorziening voor veel inwoners. Kunnen we op z’n minst met elkaar een termijn afspreken waarop er duidelijkheid is over de definitieve keuzes en het bijbehorende bedrag?
Zwerfjongeren
Een ander ChristenUnie-speerpunt is de toekomst van onze kinderen. Wij hebben een Ede voor ogen waar kinderen en jongeren gezond en veilig op kunnen groeien. Voor veel kinderen gaat dat inderdaad op, de wethouder noemde dat recent ook toen we het jeugdbeleidsplan bespraken. “Je mag je als kind gelukkig prijzen als je in Ede woont. Zoveel natuur, zoveel goed onderwijs, zoveel mensen die zorg voor je dragen”. Helaas zijn er in onze gemeente jongeren die tussen wal en schip dreigen te vallen. Vorige week vroegen we al aandacht voor zwerfjongeren in onze gemeente. Jongvolwassenen die dak- of thuisloos zijn, al tientallen hulpverleners hebben zien komen en gaan in hun leven. Schotten in zorg en budgetten blijken in dit soort situaties oplossingen in de weg te staan. De ChristenUnie pleit voor ontschotten van trajecten, van leeftijdsgrenzen en een integrale aanpak, gericht op preventie. We willen voorkomen dat een situatie eerst moet escaleren voordat er doorgepakt wordt. Deze week is op initiatief van staatssecretaris Blokhuis in 13 gemeenten het ‘actieprogramma Dak- en Thuisloze jongeren’ gestart. Met als ambitieuze doelstelling: geen enkele jongere meer in de opvang of op straat. Wat in deze 13 gemeenten kan, kan in Ede toch ook? Wil het college hiermee aan de slag gaan?
Ambities duurzaamheid
De ChristenUnie staat voor een samenleving gericht op een duurzame levensstijl. Vorig jaar is het college aan de slag gegaan met een ambitieus bestuursakkoord. Vijftig hectare zonnevelden. 2 windmolens plaatsen, 2 voorbereiden. Verdrievoudiging van het aantal zonnepanelen op daken. Ambities waar de ChristenUnie voor 100% achter staat, maar we hebben grote vraagtekens bij het tempo op dit moment en maken ons zorgen of we de doelstellingen gaan halen. Er is lef en leiderschap nodig op dit gebied. Deelt het college het gevoel van urgentie en onze zorgen?
Eikenprocessierups
Door klimaatverandering en globalisering krijgen we steeds vaker te maken met ongewenste exoten. Denk aan de Japanse Duizendknoop, de eikenprocessierups en de Amerikaanse vogelkers. Daarbij lijkt het een kwestie van tijd te zijn voordat de dennenprocessierups en de tijgermug zich gaan vestigen in Nederland met alle gevolgen van dien. Wij zien dat het college zo goed en zo kwaad als kan reageert op de huidige overlast van de eikenprocessierups. We waarderen de inzet van de ambtenaren en bestrijders. Tegelijk is er nog veel ruimte voor verbetering. De ChristenUnie wil ervoor pleiten dat Ede een proactief in plaats van reactief beleid gaat opstellen en uitvoeren voor de bestrijding van álle ongewenste exoten. Dit beleid zou wat de ChristenUnie betreft in moeten gaan op de aspecten: preventie, bestrijding, communicatie, kennis en innovatie. Wanneer we een dergelijk beleid hebben, kunnen we ook één lijn trekken in de financiering ervan. Nu wordt er voor de Japanse Duizendknoop apart geld vrijgemaakt, terwijl de bestrijding van de eikenprocessierups wordt gefinancierd uit algemene middelen van beheer openbare ruimte. We horen graag hoe de wethouder naar zo’n integrale aanpak kijkt.
Hoogspanningslijnen
Voor het ondergronds brengen van hoogspanningslijnen heeft de ChristenUnie vaak aandacht gevraagd. Goed om te lezen dat het daadwerkelijk in zicht is en budget gereserveerd is!
Financiën
Als we het hebben over een duurzame levensstijl denken we ook aan een duurzaam financieel perspectief. Als gemeente worden we geconfronteerd met het zogenaamde ‘trap-op-trap-af-beleid’ van de rijksoverheid. Dit beleid pakt negatief voor ons uit op dit moment. Het Rijk pot het geld dubbel op: Eerst doordat er als het gevolg van onderbesteding bij het Rijk toch al geld op de plank blijft liggen, vervolgens wordt er minder uitgekeerd aan gemeenten. Namens het college vraagt de wethouder aandacht bij het Rijk voor de zorgelijke situatie rond de financiën voor jeugdzorg. Op welke wijze laat het college zien dat zij hier ook iets mee willen, bijvoorbeeld in VNG-verband?
Omgevingsdienst De Vallei (OddV)
Kijkend naar de OddV hebben we zorgen over de efficiencykorting. We begrijpen dat er binnen de OddV gezocht gaat worden naar mogelijkheden om hetzelfde werk te kunnen doen voor minder geld. Analoog aan onze eigen zoektocht binnen de gemeentelijke organisatie. Echter, voordat wordt overgegaan op kwaliteitsvermindering willen we graag dat het college terugkomt naar de raad. Wij denken namelijk dat de OddV eerder een kwaliteitsimpuls nodig heeft, dan een kwaliteitsvermindering.
Tenslotte
Voorzitter, ik rond af. Deze bijdrage namens de ChristenUnie ben ik begonnen met de herdenking van de Airborne en onze vrijheid. Vrijheid die onze samenleving veel heeft gebracht, maar ons ook voor keuzes stelt. Namens de fractie van de ChristenUnie wens ik het college en ons als raad wijsheid toe om keuzes te maken die goed zijn voor onze samenleving.
Om het met een paar citaten uit het bijbelboek Job te zeggen: “wijsheid is kostbaarder dan diamanten, dan het zuiverste goud…. wijsheid is meer waard dan dure sieraden, meer dan een zak vol parels….. Alleen God geeft mensen wijsheid.” Die wijsheid van harte toegewenst!
Dank u wel,
Cora Otter,
Fractievoorzitter ChristenUnie Ede
Bovenstaande tekst is uitgesproken tijdens de Politieke Dag Ede op donderdag 4 juli 2019. De gesproken tekst geldt.
Algemene Beschouwingen #Ede - @coraotter vraagt aandacht voor o.a.:
— ChristenUnie Ede (@ChristenUnieEde) 4 juli 2019
- ondersteuning mantelzorgers
- overbelasting vrijwilligers
- zwerfjongeren
- voedselbank
- ambities duurzaamheid die achterblijven
- integrale aanpak exoten zoals eikenprocessierups
- duurzaam fin. Perspectief pic.twitter.com/r6btx9cZiq
