Evenwicht zoeken in het energievraagstuk
De gevolgen van klimaatverandering zien we om ons heen. In ons land lukt het aardig om deze gevolgen aan te pakken. Soms kunnen we zelfs genieten van warmere dagen in oktober. De keerzijde is dat de schadelijke gevolgen met name door kwetsbare mensen en de natuur worden gevoeld. Omschakeling naar duurzame energie is nodig. Deze omschakeling stelt ons vervolgens voor een ruimte-vraag. Waar zijn er mogelijkheden voor verduurzaming? Gaat dit ten koste van schaarse ruimte? De natuur en agrarisch landschap? Hieronder delen we graag de uitgangspunten en de zoektocht van onze fractie aangaande het energievraagstuk.
Energiebesparing
In het rijke westen hebben we een enorme energiehonger. Om de econome draaiend te houden hebben we een hoop energie nodig. Als we al die energie duurzaam moeten opwekken, staan we voor een haast onmogelijke opgave. We moeten daarom werk maken van energiebesparing. Energie die niet nodig is, hoeft ook niet opgewekt te worden. We merken dat daar weinig aandacht voor is. Onze fractie probeert hier steeds aandacht voor te vragen.
Regionale opdracht
Daarnaast hebben we een gigantische opdracht om ons energiegebruik duurzaam te maken. Voor nu zijn zonnepanelen en windmolens daar de meest effectieve middelen voor. We hopen op aanvullende technische innovaties die de omslag naar duurzame energie vergemakkelijken. We kunnen hier echter niet op wachten en zullen nu al aan de slag moeten. De landelijke overheid heeft ons een opdracht gegeven om met een plan te komen. Nederland is opgedeeld in regio’s. Deze regio’s moeten met plannen komen om zoveel mogelijk duurzame energie op te wekken. In Ede zijn we hier al in 2018 mee begonnen en is er een routekaart tot stand gekomen. Deze routekaart geeft inzicht in de enorme opgave die Ede heeft om energieneutraal te worden in 2050.
Zon op dak
Zonnepanelen passen erg goed op een dak. Iedereen voelt aan dat dat een goede plek is en dat daar vaart mee gemaakt moet worden. In Ede gaat dit ten opzichte van andere gemeenten voorspoedig. Maar er zitten ook veel moeilijke projecten tussen. Doordat de eigenaar en de gebruiker niet dezelfde partij zijn, of door achterstallig onderhoud, of omdat daken niet gebouwd zijn op deze extra belasting. En zelfs als alle daken gevuld zijn, zijn we er nog lang niet. We zullen aanvullende maatregelen moeten nemen in de vorm van windmolens en zonnevelden.
Zonnevelden
Met name de zonnevelden laten de laatste tijd van zich spreken. En dan met name zonnevelden die gepland staan op agrarische gronden. Kort geleden heeft het college drie zonnevelden geselecteerd om verder uit te laten werken. Als fractie willen we goed naar de plannen kijken. De ChristenUnie vindt zorgvuldigheid hierin erg belangrijk en we kunnen nu nog geen conclusies delen. Wel kunnen we alvast meer vertellen over onze uitgangspunten bij zonnevelden. Deze hebben we de afgelopen jaren meerdere malen benoemd in de gemeenteraad en we zijn met aanpassingen gekomen van beleid.
- Allereerst is het belangrijk dat omwoners, en onze inwoners in het algemeen, worden betrokken bij de locatiekeuze, de uitwerking van de plannen en ook van de opbrengsten kunnen meeprofiteren.
- Zonnevelden nemen veel grond in beslag. Vaak landbouwgrond. De ChristenUnie wil dat er goed gekeken wordt naar wat op welke grond gebeurd. De ene plek is heel geschikt voor de landbouw, op andere plekken is bijvoorbeeld uitspoeling naar natuur een groot probleem en kan een andere bestemming een oplossing bieden. Zonnepanelen komen bij voorkeur dus op minder vruchtbare gronden en gronden waar de natuur kan profiteren. De ChristenUnie vindt het daarbij belangrijk dat als er panelen op de grond geplaatst worden, dat de grond voldoende licht en water kan krijgen ten behoeve van goede ondergroei van planten. Dit verschilt per locatie, maar over het algemeen betekent dit dat er niet teveel zonnepanelen per hectare moeten worden geplaatst.
- We zien ook een kans om zonnevelden in te zetten voor andere doelen, zoals natuurontwikkeling, combinaties met agrarische toepassingen en recreatie. Hier zijn mooie voorbeelden van in Nederland. Functiecombinaties is geen overbodige luxe. We zullen wel slimme combinaties moeten zoeken omdat er een enorme vraag is naar grond voor verschillende doeleinden.
- Maar eerlijk is eerlijk. Zonnevelden op landbouwgrond, vaak in een open landschap, is niet iets waar we bij staan te juichen. Wij sluiten onze ogen niet voor de protesten en het appèl om te zoeken naar andere of aanvullende creatieve oplossingen waarmee we zonnevelden tot een minimum kunnen beperken. De ChristenUnie denkt daarbij aan een actievere rol van de lokale overheid. Nu worden projecten gefinancierd door ‘de markt’ en daarbij is een sluitende businesscase essentieel. Projecten langs snelwegen of op kleine restgronden komen daarom vaak niet van de grond. Als de overheid hierin een actievere rol gaat innemen, kunnen we wellicht meer projecten realiseren die op meer draagvlak kunnen rekenen.
Windenergie
Naast zonne-energie hebben we de beschikking over windenergie. Ook hier ligt er een enorme opgave. Zoals het er nu naar uitziet: minimaal 14 grote windturbines in Ede in 2050. Het liefst geclusterd langs de snelwegen. Ook die zijn niet eenvoudig te realiseren. Denk daarbij aan het probleem dat er binnen een best grote straal om de turbine geen woonhuizen mogen staan. Kortom, ook hier hebben we een enorme puzzel te leggen. We hebben vaak de suggestie gekregen om ons te richten op kleine windmolens. Daar is meer draagvlak voor. Het lastige van kleinere windmolens is dat de hoogte van de windturbine niet gelijk loopt met het vermogen dat een turbine levert. Dus een half-zo-grote windturbine levert niet de helft aan vermogen, maar veel minder. Hierdoor ontkom je niet aan de plaatsing van grote joekels.
In gesprek!
Kortom, de energietransitie is een gigantische uitdaging. We hebben niet de luxe om te kiezen tussen allerlei technieken, het is zoeken naar de juiste mix. Ook is het zoeken naar draagvlak van groot belang. De ChristenUnie gaat daarom graag het gesprek aan. Laten we dat niet alleen doen via de (sociale) media, maar juist via een open dialoog, waarbij we leren van elkaar en elkaars zorgen en uitdagingen serieus nemen. Alleen zo komen we verder.
Niek van den Brink,
E. niek.van.den.brink@ede.nl
